Czym ściółkować rośliny w ogrodzie - rodzaje, zastosowanie i zalety

Ściółkowanie podłoża w ogrodzie sprawia, że rośliny o różnych wymaganiach glebowych otrzymują dodatkową warstwę organicznego materiału, który po rozłożeniu będzie stanowił ochronę przez niskimi temperaturami, nadmiernym parowaniem wody, a ponadto pozwoli zabezpieczyć je przed nadmiernym rozwojem chwastów oraz zatrzyma w glebie niezbędne substancje odżywcze.

Rodzaj ściółki z jakiego skorzystamy zależy od tego jakie rodzaje roślin przeważają w naszym ogrodzie. Warto pamiętać, że ściółkowanie z reguły wpływa na glebę obniżając jej pH - podłoże ma wówczas odczyn kwaśny, który uwielbiają odmiany kwasolubne: wszelkie rośliny wrzosowate, różaneczniki, azalie, iglaki, itp.

Naturalne materiały przeznaczone do ściółkowania podłoża - ściółki naturalne

Pod ręką mamy wiele powszechnie dostępnych materiałów naturalnych, które doskonale zasilą oraz wzbogacą podłoże jako ściółka pod rośliny ozdobne, drzewa i krzewy. Ich największą zaletą jest to, że możemy je samodzielnie pozyskać i przygotować do wyłożenia rabaty. Do ściółkowania możemy z powodzeniem stosować świeżo skoszonej trawy lub dokładnie przekompostowanych zrębków drzewnych albo trocin. Głównie chodzi o to, żeby rozłożony materiał do ściółkowania roślin nie pochłaniał azotu, który jest niezbędny, aby utrzymać prawidłowy rozwój roślin.

Kora sosnowa

Świetnie sprawdza się w przypadku ściółkowania roślin kwasolubnych, roślin wrzosowatych i jest powszechnie dostępnym materiałem w wielu centrach ogrodniczych. Zazwyczaj jest stosowana w połączeniu z czarną agrowłókniną do ściółkowania podłoża - najpierw wykładamy podłoże czarną agrowłókniną, a następnie wysypujemy na nią warstwę kory. Kora zabezpiecza rośliny przed utratą wody i składników mineralnych.

Trociny

Główną zaletą stosowania trocin jest ich oddziaływanie na poprawę struktury gleby. Podobnie jak kora sosnowa czy zrębki zakwaszają glebę (zwłaszcza trociny z drzew iglastych). Świetnie sprawdzą się do ściółkowanie większości roślin kwasolubnych, jak np. iglaki, magnolie, borówki, rododendrony, azalie, truskawki, poziomki, winorośl i maliny. Należy jednak pamiętać, aby nie stosować świeżych trocin, ponieważ rozłożone na rabacie pozbawiają inne rośliny składników odżywczych i azotu.

Zrębki drewniane

Podobnie jak w przypadku trocin, nigdy nie ściółkujemy podłoża świeżymi zrębkami, gdyż niestety zabierają roślinom azot niezbędny do prawidłowego wzrostu i rozwoju, dlatego rabaty wykładamy dobrze przekompostowanym materiałem, który ma kwaśny odczyn. Warstwa zrębek doskonale chroni podłoże przed rozwojem chwastów i wspomaga wzrost roślin. Do ściółkowania sprawdzą się również kolorowe zrębki drewniane, które można zakupić w każdym centrum ogrodniczym.

Liście drzew liściastych

Do wyłożenia rabat mogą również posłużyć przekompostowane liście, zebrane podczas jesiennych porządków w ogrodzie. Można je przekompostować na pryzmie lub bezpośrednio w kompostowniku. Materia uzyskana w ten sposób jest uboga w składniki mineralne, ale bardzo łatwo wzbogacić je w azot polewając pryzmę np. mocznikiem (mocznik w ilości 1kg/m3 pryzmy).

Liście wielu gatunków drzew doskonale sprawdzają się do bezpośredniego kompostowania np. liście brzozy, wiązu, grabu, lipy, jesionu, klonu czy topoli. Natomiast zdecydowanie należy unikać dodawania do pryzmy liści orzecha włoskiego czy dębu, ponieważ rozkładając się wydzielają do podłoża toksyny, które bardzo często osłabiają czy wręcz uniemożliwiają wzrost innych roślin.

Igliwie i szyszki pozyskiwane z drzew iglastych

Kolejnym bardzo popularnym w ostatnich czasach materiałem do ściółkowania podłoża jest igliwie oraz szyszki, oczywiście pochodzące z legalnego źródła. Jest to materiał w 100% naturalny i biodegradowalny. Szyszki oraz igliwie doskonale sprawdzą się zwłaszcza na rabatach, na których znajdują się rośliny kwasolubne, jak np. magnolie, borówki, rododendrony czy azalie. Ściółka wykonana z tego rodzaju materiału doskonale ochroni podłoże przed utratą wody, zabezpieczy przed chwastami oraz poprawi strukturę gleby wzbogacając ją w próchnicę. Wyściółka z szyszek i igliwia ma jeszcze jedno ważne zastosowanie, a mianowicie chroni korzenie roślin przed przemarzaniem, np. magnolii, które są bardzo wrażliwe na niskie temperatury. Czas rozkładu szyszek jest dość długi i trwa około 3 do 5 lat.

Szyszek i igliwia nie trzeba kompostować przed rozłożeniem na rabacie, ponieważ w przeciwieństwie do trocin i zrębków nie pochłaniają z gleby cennego azotu. Szyszki nie przeszkadzają podczas zabiegów pielęgnacyjnych lub przekopywania rabaty, wystarczy jedynie odsłonić miejsce wokół rośliny i delikatnie poruszyć ziemię.

Kompost

Kompost można wykorzystywać do ściółkowania większości roślin, ponieważ jego odczyn jest z reguły pozwala na utrzymanie równowagi pomiędzy kwaśnym, a zasadowym odczynem gleby. Świetnie sprawdzi się jako materiał wzbogacający podłoże w ogrodzie warzywnym lub w sadzie.

Można go wykorzystywać w różnych rodzajach upraw dla ograniczenia zachwaszczenia i wyparowywania wody z gleby. Wystarczy usypanie 3-4centrymetrowej warstwy przy roślinach. Jednocześnie ściółka nadaje się jako ochrona przed mrozem. W tym wypadku stosuje się grubsze warstwy. Należy je wysypać dopiero po nadejściu przymrozków, w przeciwnym wypadku mogą zostać zasiedlone przez szkodniki.

Skoszona trawa

Ściółkowanie skoszoną trawą, zwane inaczej mulczowaniem, pozwala na znaczną oszczędność i racjonalne dysponowanie zasobami pozyskiwanymi we własnym zakresie, dlatego skoszoną trawę zawsze warto sobie zostawić. Oczywiście trzeba uważać, aby podczas koszenia nie zebrać żadnych kwiatostanów oraz chwastów. To wartościowy materiał, który pomaga zadbać o rośliny. Zawiera dużo azotu, który przyczynia się do rozwoju próchnicy.

Pokrzywy

Świeżo zebrana pokrzywa, świetnie sprawdzi się, zwłaszcza do ściółkowania warzyw jak pomidory czy ogórki. Jest bogatym źródłem takich mikroelementów jak: wapń, magnez, fosfor, żelazo, siarka, potas, jod, krzem i sód, a także witamin: A, C, B2, K1, które wpływają na zwiększenie plonów oraz poprawę struktury gleby. Można ją również dodawać do materiałów organicznych przeznaczonych do kompostowania, a także przechowywać jako zielonkę lub robić z niej gnojówkę, która wzbogaci podłoże w składniki mineralne.

Chipsy kokosowe

Są to grube wióry otrzymywane z łupin i miękiszu orzechów kokosowych. Świetnie sprawdzają się jako dodatkowy materiał do ściółkowania dla większości roślin, ponieważ mają odczyn pH zbliżony do odczynu obojętnego o wartości 6,5. Dobrze utrzymują wilgoć, a przy tym zapewniają dostęp tlenu do korzeni roślin.

Kamienie

Kamienie wprowadzają ład i porządek oraz w dużym stopniu wpływają na kompozycję w ogrodzie. Rabaty wyłożone warstwą kamieni zdecydowanie wyróżniają się w ogrodzie oraz stanowią tło do dalszej rozbudowy kompozycji roślinnych. Są jednym z najpopularniejszych i powszechnie dostępnych materiałów. Doskonale oddzielają rabaty od trawnika i znakomicie zastępują korę sosnową. Ozdobne kamienie z reguły wykładamy na wcześniej rozłożoną agrotkaninę, która dodatkowo zabezpieczy podłoże przed przenikaniem do niego chwastów.

Wygodne materiały syntetyczne do ściółkowania

Czarna lub brązowa agrowłóknina ściółkująca

Jednym z najlepszych materiałów wyprodukowanych z tworzyw sztucznych i przeznaczonych do ściółkowania gleby jest agrowłóknina polipropylenowa w kolorze czarnym lub brązowym. Jest to materiał, który ogranicza parowanie wody z podłoża, zdecydowanie ogranicza rozwój chwastów i dodatkowo ogrzewa podłoże, co jest ważne zwłaszcza dla roślin ciepłolubnych jak np. cukinie lub dynie. Również ułatwia dojrzewanie owoców miękkich, jak. np. truskawki - dlatego jest bardzo często stosowana do ściółkowania plantacji truskawki.

Ponadto zabezpiecza owoce przed uszkodzeniami, zabrudzeniem oraz chorobami grzybowymi. Agrowłóknina jest w pełni przepuszczalna, dlatego można ją również stosować jako zabezpieczenie pod wyściółkę z kory sosnowej np. pod drzewami i krzewami iglastymi lub kwasolubnymi.

Agrotkanina polipropylenowa

Posiada podobne właściwości do agrowłókniny przy czym trzeba pamiętać, że nie sprawdzi się na miejscach o gliniastym podłożu ze względu na to, że gorzej przepuszcza wodę, a w przypadku niektórych roślin może wpływać na nadmierne nagrzewanie podłoża. Natomiast doskonale sprawdzi się w przypadku materiału zabezpieczającego przed chwastami pod wszelkiego rodzaju kamienie.

Zalety ściółkowania podłoża dostępnymi materiałami

1) Pozwala skutecznie ograniczyć ilość chwastów chroniąc podłoże przed ich wnikaniem z zewnątrz

2) Przekompostowane naturalne materiały do ściółkowania pozwalają dłużej utrzymać wilgoć w podłożu

3) Kompost oraz rozkładające się pokrzywy, niewielkie porcje skoszonej strawy, trociny rozkładają się wzbogacając podłoże w składniki pokarmowe oraz poprawiając strukturę gleby

4) Naturalne ściółki organiczne chronią podłoże przed nadmiernym nagrzewaniem

5) Ściółki naturalne świetnie sprawdzają się do wykładania wszelkiego rodzaju roślin kwasolubnych, które preferują gleby o odczynie poniżej 5,5 pH

6) Jeśli zastosowany materiał ściółkujący jest naturalny (np. kora, zrębki) to ulega stopniowemu rozkładowi, wzbogacając podłoże w substancje odżywcze i poprawiając strukturę gleby

7) Warstwa naturalnej ściółki nie utrudnia korzeniom oddychania

8) Jeśli korzystamy z agrowłókniny w ciemnym kolorze (np. brązowa agrowłóknina), wówczas pomagamy w ogrzewaniu gleby i ułatwiamy dojrzewanie owoców (np. w uprawie truskawek)

Czy warto ściółkować glebę w ogrodzie?

Odpowiedź na to pytanie jest tylko jedna - zdecydowanie tak. Ściółkowanie przede wszystkim pozwala ograniczyć rozwój chwastów w glebie, co oznacza dla nas mniej plewienia i mniej pracy w ogrodzie. Ściółki pozyskiwane z naturalnych zasobów możemy pozyskać i przekompostować samodzielnie, co również wpływa pozytywnie na nasze samopoczucie i kieszeń. Oprócz tego pozyskujemy materiał organiczny, który docelowo wzbogaci i poprawi strukturę podłoża na dłuższy okres czasu.

Natomiast materiały syntetyczne w postaci agrowłóknin i agrotkanin doskonale zabezpieczą rośliny preferujące ciepło i bardziej zasadowy odczyn gleby. Ponadto skutecznie ochronią podłoże przed wyrastaniem chwastów, co również znacząco wpłynie na czas poświęcony na plewienie.