Jakie poplony można wysiewać w warzywniku?

Proekologiczne właściwości poplonów w naszym ogrodzie

Wbrew pozorom siew poplonów na zielony nawóz, który ma zasilić glebę w azot oraz pozostałe składniki mineralne i organiczne, nie jest wcale zarezerwowany tylko dla rolników, którzy profesjonalnie zajmują się uprawą ziemi. W zasadzie nawozy zielone są potrzebne na każdym - większym lub mniejszym skrawku gruntu zwłaszcza, jeśli zależy nam na tym, aby wzbogacić strukturę i podnieść jakość podłoża, czyli poprawić żyzność gruntu we własnym warzywniku. Warto wiedzieć, że najważniejszym czynnikiem żyzności gleby jest zawarta w niej próchnica, ponieważ ostatecznie to ona absorbuje i zatrzymuje w sobie wodę oraz wiele składników odżywczych i mineralnych, które potem są pobierane przez różne gatunki warzyw i owoców. Siew poplonu to bardzo skuteczny i tani sposób na użyźnienie gleby oraz wzbogacenie jej w naturalny sposób w składniki wpływające na zwiększenie warstwy próchniczej.

 

Czy nawóz zielony może zastąpić obornik?

Obornik to podstawowy nawóz jaki kojarzy się nam z naturalnym sposobem na zasilenie przydomowego ogródka w masę organiczną oraz podstawowe składniki mineralne, takie jak m.in. azot, fosfor, potas, magnez, wapń, bor i żelazo. Zdecydowanie poprawia zasobność gleby oraz jej strukturę. Oczywiście w zależności od miejsca, w którym mieszkamy nawóz możemy zakupić w świeżej lub w przekompostowanej postaci. Gotowy obornik granulowany świetnie nadaje się do stosowania o każdej porze roku, natomiast świeży nawóz możemy stosować jedynie jesienią.

Co jednak zrobić, gdy nie mamy dostępu do takiego produktu lub chcemy wykorzystać inne naturalne techniki uprawy? Wówczas wystarczy wysiać na działce poplon, który tak jak obornik rozkładając się odda do gruntu cenne składniki pokarmowe oraz zasili warstwę próchniczą. Ale to nie wszystkie korzyści. Rośliny wysiewane na poplony mają zdolność przenoszenia składników pokarmowych z głębszych warstw gleby, a rozkładając się tworzą naturalną osłonę podłoża, która zabezpiecza je przed erozją. Dodatkowo chroni podłoże przed nadmiernym zachwaszczeniem. Na poplony zawsze wybieramy rośliny, które szybko rosną i mają niewielkie wymagania glebowe, a do tego korzystnie wpływają na strukturę podłoża.

Jakie poplony lub uprawy nadają się do niewielkiego ogródka na nawóz zielony?

Dobierając do swojego ogródka odpowiedni poplon letni lub ozimy musimy wziąć pod uwagę kilka czynników jak np. różne rośliny, jakie można znaleźć w ofercie sklepów ogrodniczych (bobowate, oleiste lub strączkowe), rodzaj gruntu, jaki dominuje na naszej działce oraz warzywa, jakie później mają pojawić się na grządkach, ponieważ nie wszystkie poplony pozytywnie wpływają na konkretne warzywa.

Poplon wysiewa się w dwóch terminach: od lipca do maksymalnie drugiej połowy sierpnia jako poplon letni lub podczas późnej jesieni jako poplon ozimy. W zależności od tego, który termin siewu jest dla nas bardziej dogodny wybieramy odpowiednie nasiona do wysiania na poplon. Do tego przy wysiewie na poplon ozimy trzeba jeszcze sprawdzić, które z nich zdążą ze wschodami w krótkim okresie wegetacji.

Poplon letni - jakie rośliny można zastosować?

W przypadku poplonu letniego, na który nasiona wysiewa się maksymalnie do połowy sierpnia, a grunt przekopuje jesienią można zastosować poniższe rośliny:

Łubin żółty oraz łubin wąskolistny (niebieski) 

Oba gatunki należą do rodziny bobowatych i świetnie nadają się na gleby lekki. Szybsze tempo wzrostu ma jednak łubin wąskolistny i doskonale nadaje się do opóźnionego siewu np. w drugiej połowie sierpnia.

Gorczyca biała 

Należy do roślin kapustowatych, ma bardzo krótki okres wegetacji i bardzo szybko zwiększa swoją masę.

Koniczyna biała 

Jest rośliną niezwykle odporną na niskie temperatury, nie ma również wygórowanych wymagań co do rodzaju gleby. Należy do rodziny roślin bobowatych i dzięki występowaniu bakterii brodawkowych, potrafi wiązać azot z powietrza , zasilając w ten pierwiastek podłoże. Jest również rośliną miododajną.

Bobik 

Świetnie sprawdza się w siewie letnim i bardzo szybko wyrasta. Należy go ściąć zanim wytworzy nasiona . Poszatkować i pozostawić na rabacie. Gdy lekko zwiędnie można go przekopać z podłożem, do którego z czasem odda azot. Dodatkowo zabezpieczy rabatę przed nadmiernym pojawianiem się chwastów.

Groch siewny (peluszka) 

Powinna być wysiana w lipcu i przekopana z podłożem maksymalnie późną jesienią. Przed siewem na poplon należy przygotować glebę odchwaszczając ją i spulchniając. Wskazane jest, aby peluszka była siana w mieszance z facelią (30-50% nasion peluszki).

Poplon ozimy

Rzepak ozimy 

Jako poplon sprawdza się na glebach żyznych i dobrze uwilgotnionych - na innych może przesuszać glebę. Do zastosowania na poplon może być wysiewany nieco później (wrzesień), musimy jednak przekopać go z podłożem maksymalnie pod koniec jesieni.

Wyka ozima (wyka kosmata)

Powinna być wysiewana maksymalnie w pierwszej połowie września jako wsiewka do żyta, owsa lub jęczmienia.

Brachina (rzepik ozimy) 

Wyglądem przypomina rzepak, ale jest bardziej odporny na wymarzanie i charakteryzuje się niewielkim pokrojem oraz grubymi mięsistymi liśćmi.

Przedplon wiosenny

Rzodkiewki 

W przypadku przedplonów do zastosowania we własnym ogródku to warzywo jest niezastąpione. Można je wysiać już na początku wczesnej wiosny (marzec) i cieszyć się jej zbiorem przed plonem głównym.

Facelia błękitna 

To niezwykle pożyteczna roślina, którą można wysiewać wczesną wiosną (końcówka marca- początek kwietnia). Szybko rośnie i przy optymalnych warunkach jest gotowa do ścięcia już po 1,5 miesiąca. Jest rośliną miododajną, więc nie powinno jej zabraknąć w okolicach pasiek.

Rzodkiew oleista 

Wysiewamy ją już w marcu, świetnie sprawdza się jako przedplon dla wielu gatunków warzyw. Jest rośliną fitosanitarną, która zdecydowanie ogranicza populację mątwika burakowego w podłożu. Nie może być wysiewana w połączeniu z gorczycą.

Rośliny, które chcemy wysiać na poplon dobieramy również pod kątem gruntu, jaki dominuje w naszym ogrodzie:

- gleby ciężkie:

Świetnie sprawdzą się rośliny strączkowe takie jak: bobik lub peluszka (dziki groch) oraz bobowate: wyka siewna, wyka kosmata lub oleiste: rzepak jary i ozimy.

- gleby średnie:

Tutaj dominują rośliny bobowate, czyli łubin żółty i łubin wąskolistny (niebieski), wyka kosmata oraz strączkowe: peluszka (groch pastewny).

- gleby lekkie:

Najlepiej wysiać rośliny bobowate takie jak: łubin żółty, wyka kosmata (ozima), saradela, ogórecznikowate: facelia błękitna oraz kapustowate: gorczyca biała

Kiedy przekopać nawóz zielony z podłożem?

Nawozy zielone zawsze przekopujemy z glebą, gdy wyrastające rośliny poplonowe są jeszcze młode, ponieważ w przeciwieństwie do bardziej wyrośniętych okazów dużo szybciej rozłożą się w glebie z racji, że ich łodygi jeszcze nie zdrewniały. W związku z tym optymalny czas na zasilenie gleby to moment, gdy powoli zaczynają wchodzić w stadium kwitnienia. Trzeba pamiętać, aby nie nie przekopać gleby zbyt głęboko, ponieważ świeża zielona masa bez dostępu tlenu nie rozłoży się w prawidłowy sposób i wręcz zaszkodzić strukturze gleby. Dlatego przyjmuje się, że na glebach lekkich odpowiednia głębokość przekopywania to 12-15 cm, a na glebach ciężkich 8-10 cm.

Niewielkie rośliny, jak np. rzepik ozimy czy rzodkiew oleista możemy od razu przekopać z glebą, natomiast większe koniecznie trzeba najpierw rozdrobnić i pozostawić na ziemi aż lekko zwiędną i dopiero wtedy przekopać z glebą. Po zastosowaniu zielonej masy wyraźnie będzie widoczna luźna struktura gleby, na której lepiej czyją się rośliny z rozsady. Takie miejsce po poplonie nadaje się pod uprawę papryki, pomidorów lub cukinii.

Inne naturalne sposoby na wzbogacenie podłoża w składniki odżywcze, które można stosować zamiennie z poplonami

Rosahumus - naturalny środek poprawiający strukturę gleby

Jeśli w perspektywie 3 lub 4 lat chcemy poprawić strukturę podłoża, to zdecydowanie warto zastosować preparaty zawierające kwasy humusowe, czyli preparaty takie jak Rosahumus (pozyskiwany z leonardytów) czy Biohumus (wytwarzany przez dżdżownice kaliforniejskie) zarówno w formie płynnej, jak i w formie proszku, który należy rozrobić z wodą. Rosahumus ma bardzo dobry wpływ na strukturę gleby i świetnie sprawdza się nawet w przypadku gleb bardzo zaniedbanych czy wręcz zanieczyszczonych, właśnie dzięki dużej zawartości kwasów humusowych. Dzięki temu jest dużo bardziej wydajny niż zwykły obornik naturalny lub granulowany i pozwala skutecznie poprawić jakość gleby. Jedynym minusem tego preparatu jest jedynie uboga zawartość składników mineralnych jak magnez, fosfor czy wapń, ponieważ jest on w stanie dostarczy do gleby jedynie żelazo oraz potas.

 

Gnojówka z pokrzywy

Jako zielony nawóz można również potraktować gnojowicę z pokrzywy. Zawiera duże ilości azotu, potasu, magnezu, żelaza, wapnia i krzemu, a także witaminy A, B, C i K oraz naturalne przeciwutleniacze. Można nią podlewać warzywa i rośliny ozdobne.