Najczęstsze choroby jabłoni oraz ich zwalczanie

Decydując się na założenie swojego własnego sadu owocowego trzeba liczyć się również z tym, że oprócz samej radości, jaką czerpiemy z własnoręcznie wyhodowanych owoców będziemy musieli również borykać się z problemami dotyczącymi chorób jabłoni. Wówczas warto przygotować się i kupić odpowiednie opryski, które pozwolą na pozbycie się niechcianych szkodników.

W poniższym tekście przedstawimy w skrócie kilka najbardziej powszechnych chorób jabłoni.

1) Parch jabłoni

Objawami tej choroby są plamy na liściach kolory oliwkowozielonego. Później plamy przybierają barwę brunatną. Liście zasychają i opadają. Podobne plamy można zauważyć na owocach jabłoni, które stają się drobne i zniekształcone. Grzybnia parcha jabłoni zimuje na opadłych liściach. Rozwija się w ciągu zimy i wiosną zaczyna infekować pobliskie drzewa, dotyka również grusze.

Zwalczanie parcha jabłoni

Parch jabłoni należy do dość uciążliwych. Bardzo ważne jest jesienne opryskiwanie drzew przed defoliacją roztworem mącznika. Także w fazie pękania pąków stosujemy opryski preparatami miedziowymi między innymi: Miedzian 50 WP, Syllit 65 WP, Carpene 65 WP lub Score 250 EC, do późniejszych oprysków Kaptan zawiesinowy 50 WP lub Merpan 80 WG. Niekiedy koniecznym zabiegiem może okazać się wykarczowanie drzew silnie porażonych i wypalenie liści.

2) Zgorzel kory jabłoni

Brunatniejąca kora, która zapada się i łuszczy. Najczęściej spotykanym objawem są wydłużone plamy powstałe wokół miejsc infekcji. Drzewka mocno porażone cierpią na obumieranie kory na pędach lub pniu. W przypadku młodych drzew, porażenie pnia prowadzi do obumarcia roślin. Kora w miejscu porażenia wyraźnie odcina się od zdrowych tkanek, gdyż w miejscu porażenia pokrywa się ciemnymi wzniesieniami, z których wyciekają krople kremowego śluzu. Porażenie dotyka nawet owoce, na których pojawiają się gnilne plamy.

Zwalczanie zgorzela kory

Porażone części roślin należy usuwać poniżej zmiany chorobowej (chore tkanki drzewa wycinamy aż do zdrowego drewna). Po cięciu oraz zbiorze owoców warto także stosować opryski (Topsin M 70 WP, Funaben Plus 03 Pa), a rany zabezpieczać maśćmi.

3) Mączniak Jabłoni

Porażone mączniakiem liście pokrywają się białym mączystym nalotem, złożonym z grzybni, trzonków i zarodników konidialnych grzyba. Ponadto choroba może porazić pąki, kwiaty oraz owoce jabłoni. Silnie porażone pąki liściowe często zamierają i nie rozwijają się w kolejnym sezonie. Mniej zainfekowane liście są mniejsze, zwijają się oraz marszczą. Na młodych pędach jednorocznych, na ich wierzchołkach również może pojawić się biały nalot, porażone pędy mają zahamowany wzrost, a ich wierzchołki często zamierają. W tymże nalocie można zauważyć ciemne plamki - są to otocznie grzyba. Porażone kwiaty są słabo wykształcone i nie zawiązują owoców. Na owocach pojawiają się ordzawienia - na zniszczonej przez grzyb skórce tworzy się tkanka korkowa.

Zwalczanie mączniaka jabłoni

polega na wycinaniu porażonych pędów oraz opryskiwanie: Siarkol Extra 80 WP, Karathane 18,25 WP, Nimrod 25 EC, Bayleto 5 WP, Rubigan 12 EC, Tiowol 800 SC.

4) Drobna plamistość liści jabłoni

Na powierzchni blaszek liściowych, pojawiają się niewielkie, brunatne plamki, porozrzucane po całych ich powierzchniach. Na plamkach tych można dostrzec czarne punkciki, które są owocnikami grzybów. Przy silnym porażeniu, liście przedwcześnie opadają, a drzewo staje się osłabione i bardziej wrażliwsze na mróz.

Zwalczanie drobnej plamistości liści jabłoni

Polega na opryskiwaniu drzew preparatami opartymi na mankozebie na początku wegetacji oraz od końca kwitnienia: Dithane Neotec 75 WG, Sancozeb 80 WP, Pennfluid 420 SC, MAC-Mankozeb 75% WG, Sadoplon 75 WP.

5) Rak bakteryjny kory jabłoni

Wiosną zarażone kwiaty i krótkopędy zaczynają brunatnieć i zamierać. Na pędach pojawiają się nekrotyczne plamy, po czym powstają zgrubiałe rany z wyciekami, a pędy obumierają. Choroba przenosi się z zainfekowanych pęków wprost do gałęzi i pnia powodując z nekrozę kory. Szczególnie narażone na tę chorobą są: czereśnie, morele, wiśnie, brzoskwinie, jabłonie i grusze. W wyniku porażenia drzewa stają się osłabione, mają niższą odporność oraz mogą być bardziej wrażliwsze na przymrozki

Zwalczanie raka bakteryjnego

Porażone pędy roślin wycinamy poniżej miejsca zakażenia, powstałe przez cięcia rany zabezpieczamy maśćmi, drzewa opryskujemy preparatami (np. Miedzian 50 WP,) w okresach: nabrzmiewania pąków, kwitnienia oraz opadania liści lub inne: Nordox 75 WG, Champion 50 WP, Cuproflow 375 SC, Flowbrix 380 SC, Funguran easy 50 WP.

6) Brunatna zgnilizna drzew ziarnkowych

W przypadku brunatnej zgnilizny zainfekowane są głównie owoce. W wyniku aktywności grzyba Monilinia fructigena na owocach z czasem pojawiają się brunatne i gnijące plamy z charakterystycznymi kręgami skupionych zarodników. Zakażone owoce z reguły spadają na ziemię, a nieliczne zostają na drzewach jako zaschnięte mumie. W tych zaschniętych pozostałościach owoców oraz w pędach zimuje grzyb, dlatego należy usuwać zarówno mumie jak i porażone pędy.

Aby zapobiec rozprzestrzenianiu się grzyba należy dokładnie oczyścić podłoże ze zgniłych owoców oraz usunąć wiszące nadal na drzewach mumie.

Przy dużym porażeniu zaleca się wykonanie oprysku z zastosowaniem np. Miedzianu 50 WP zaraz po opadnięciu zawiązków. W razie potrzeby zabieg należy powtórzyć.

7) Gorzka zgnilizna jabłek

To jeden z największych problemów dotyczący przechowywania owoców. Zgnilizna dotyka dojrzałe owoce, na których pojawiają się brunatne i gnilne plamy.

Choroba występuje na owocach przechowywanych w przechowalniach, chłodniach i chłodniach z kontrolowaną atmosferą. W końcowej fazie przechowywania owoców, w okresie dojrzewania przez nie dojrzałości konsumpcyjnej, wokół przetchlinek pojawiają się liczne, drobne plamy. Z czasem plamy powiększają się i mogą łączyć osiągając średnicę do 4 cm. Skórka w miejscu plam jest napięta, lekko zapadnięta. Plamy gnilne są jasno lub ciemnobrunatne z jaśniejszą obwódką. Na ich powierzchni często pojawiają się liczne wzniesienia stanowiące skupiska zarodników konidialnych, które w warunkach dużej wilgotności powietrza tworzą kremowe wycieki z powierzchni skórki. Zgnilizna obejmuje miąższ owocu, który nabiera gorzkiego smaku. Szkodliwość choroby jest bardzo duża, zwłaszcza w latach o dużej wilgotności powietrza i częstych opadach, kiedy dochodzi do masowego zarodnikowania grzyba i licznych zakażeń owoców tuż przed zbiorami. Straty wskutek gnicia owoców w przechowalni i chłodni mogą dochodzić do 30 – 50 procent.

Na dwa tygodnie przed zbiorami owoców należy przeprowadzić oprysk stosując np. Topsin M 500 SC. W razie konieczności można przeprowadzić dwa zabiegi, ale pierwszy zabieg należy wykonać 4 tygodnie przed zaplanowanym zbiorem owoców.

Zwalczanie:

Zwalczanie choroby polega na stosowaniu jednego lub dwóch opryskiwań środkami benzimidazolowymi na cztery do dwóch tygodni przed zbiorem.

8) Srebrzystość liści

Wywoływana jest przez grzyb o nazwie skórnik purpurowy Chondrostereum purpureum. Do zakażenia nim dochodzi najczęściej poprzez otwarte rany powstałe w wyniku złamania konarów, gałęzi, a także poprzez uszkodzenia mrozowe czy też cięcie. Grzyb powoduje liczne zmiany na korze, która z czasem murszeje i zaczyna odchodzić od drewna. W ostatniej fazie choroby zaobserwujemy na porażonym drzewie liczne dachówkowato ułożone owocniki. Kolejnym bardzo istotnym objawem są ołowianoszare do srebrzystych liście u których dochodzi do rozwarstwienia miękiszu od skórki.

9) Zgnilizna pierścieniowa podstawy pnia

Wywoływana jest przez Phytophthora cactorum, a do zakażenia dochodzi poprzez zranienia, pęknięcia itp. Grzyb poraża szyjkę korzeniową, podstawę pnia drzewa, a w najgorszym przypadku także korzenie. W wyniku porażenia dochodzi do zmian na korze, a finalnie dochodzi także do przebarwień na liściach w postaci żółknięcia lub brunatnienia, co świadczy o powolnym zamieraniu całych roślin. Walka z chorobą to przede wszystkim profilaktyka, a więc uprawa jabłoni na niezbyt podmokłym terenie. Zapobiegawczo można zastosować Aliette 80 WG

10) Zaraza ogniowa

Jedną z najbardziej znanych chorób bakteryjnych mogącą wystąpić na jabłoni jest zaraza ogniowa. Wywoływana jest przez bakterię Ervinia amylovora. Porażeniu ulegają liście, kwiaty, pędy, które z czasem stają się brązowoczarne, jakby były spalone. Pędy zasychają od wierzchołków, a kora staje się spękana i zaczyna odchodzić kawałkami od zdrowej tkanki.

Zarazę ogniową zwalczamy na bieżąco usuwając porażone pędy, które wycinamy do zdrowego drewna, a przy silniejszym zainfekowaniu musimy niestety wykarczować drzewka i je spalić. Profilaktycznie stosujemy preparaty miedziowe w fazie nabrzmiewania pąków i kwitnienia oraz fazie wzrostu owoców. Przykładem środka, który można zastosować jest Miedzian 50 WP, Cuproflow 375 SC (tylko w fazie nabrzmiewania pąków i kwitnienia).