Piwonia w ogrodzie - uprawa i pielęgnacja
Uprawa piwonii w ogrodzie krok po kroku
Historia piwonii rozpoczyna się w Azji, a dokładnie w Chinach i Japonii, gdzie ta przepiękna roślina jest ceniona od wieków, natomiast do Europy dociera w XVI wieku i od tego momentu cieszy się niesłabnącą popularnością. Mimo, iż piwonie kwitną stosunkowo krótko, czyli około 3 do 4 tygodni, to zdecydowanie w tym czasie stają się niekwestionowaną ozdobą ogrodu. Duże kwiaty roztaczające słodki zapach to jedna z największych atrakcji w trakcie sezonu wegetacyjnego w naszym ogrodzie.
Wbrew pozorom uprawa i pielęgnacja piwonii nie jest skomplikowana i z powodzeniem poradzą sobie z nią zarówno doświadczeni ogrodnicy, jak i hobbyści, którzy dopiero rozpoczynają swoją przygodę w tym zakresie.
Sadzenie piwonii
Kiedy sadzimy piwonie?
Jeśli chodzi o sadzenie piwonii to wszystko zależy od tego w jakiej formie zakupimy roślinę. Czy będzie to sadzonka w doniczce pochodząca ze sprawdzonej szkółki lub centrum ogrodniczego czy raczej forma specjalnie przygotowanej karpy. W przypadku gotowych sadzonek można je umieszczać w gruncie przez cały sezon wegetacyjny. Natomiast karpy sadzimy tylko i wyłącznie jesienią, tak aby miały czas przygotować się do spoczynku zimowego.
Jak głęboko sadzimy piwonie?
Każda z odmian piwonii bez wyjątku ma bardzo wrażliwy system korzeniowy i nie lubi przesadzania. W przypadku karp należy je zakopać nie głębiej niż 3 do 4 cm pod powierzchnią ziemi, tak aby mogły swobodnie się rozrastać. Samo sadzenie piwonii powinno odbywać się na przełomie sierpnia i września.
Jaka gleba jest odpowiednia dla piwonii i jak ją przygotować?
Zarówno piwonie bylinowe, jak i piwonie krzewiaste preferują glebę lekką, żyzną, przepuszczalną organiczną, o lekko kwaśnym pH (5-6). Ważne, aby również była mocno nasłoneczniona przynajmniej przez 6 godzin w ciągu dnia. Piwonie bardzo dobrze reagują na regularne podsypywanie kompostem, a także granulowanym lub przekompostowanym obornikiem. Oczywiście w przypadku stosowania obornika warstwę nawozu trzeba rozsypać w odległości około 20-25cm od pędów liściowych, tak aby nie uszkodzić korzeni, które są bardzo delikatne.
Jeśli w naszym ogrodzie dominuje gleba gliniasto-piaszczysta, wówczas koniecznie musimy zaopatrzyć się w keramzyt oraz kompost organiczne podłoże do warzyw lub obornik granulowany. Keramzyt jest potrzebny, aby wykonać głęboki drenaż dołka, w którym chcemy umieścić sadzonkę lub karpę. Jego zadaniem jest rozluźnić podłoże i odprowadzać nadmiar wody. Następnie na warstwę keramzytu należy wysypać kompost wymieszany z glebą rodzimą. Taka mieszanka sprawi, że piwonia będzie wypuszczała korzenie w miejscu sadzenia na całej powierzchni, a nie tylko w miejscu z żyzną glebą. Dobre ukorzenienie się rośliny jest warunkiem tego, aby przez następne lata rosła i rozbudowywała swoją karpę.
Nawożenie piwonii
Tak, jak wcześniej wspominaliśmy nawożenie powinno odbywać się głównie przy użyciu nawozów organicznych i naturalnych. Piwonie krzewiaste i bylinowe najlepiej czują się w naturalnie zasilonym podłożu. Oczywiście nawożenie obornikiem najlepiej wykonać w listopadzie, natomiast kompost możemy stosować z powodzeniem przez cały rok. Podczas wczesnej wiosny możemy zastosować nawóz jesienny (fosforowo-potasowy), który doskonale odżywi system korzeniowy piwonii, a także pobudzi pąki kwiatowe do obfitego kwitnienia.
Jak i kiedy przycinać piwonie?
Metod na to jak i kiedy należy przycinać piwonie jest wiele. Niektórzy zbrązowiałe i opadłe liście przycinają jesienią, a niektórzy czekają z tym zabiegiem do wiosny i dopiero wtedy obcinają liście. Oba zabiegi w zasadzie są poprawne, ale jeżeli zdążymy przyciąć piwonię to połowy września to na następny rok wypuści nowe łodygi, zagęści się i bardziej intensywnie zakwitnie. Dlatego warto pilnować tego terminu.
Rozmnażanie piwonii
Jeśli posiadamy w ogródku dojrzałe sadzonki piwonii, to zamiast kupować nowe egzemplarze możemy pokusić się o ich rozmnożenie. W tym przypadku w grę wchodzą 3 sposoby na wykonanie tej czynności: rozmnażanie z nasion, rozmnażanie przez podział karpy oraz rozmnażanie z sadzonek pędowych.
Rozmnażanie przez nasiona piwonii
Koniecznie trzeba wspomnieć, że rozmnażanie piwonii przez nasiona może odbywać się tylko w przypadku piwonii bylinowych i jest niezwykle czasochłonne. Nowe osobniki zakwitają dopiero po 5, a czasem nawet po 10 latach od posadzenia. Takie sadzonki najlepiej zrobić ze świeżo zebranych nasion i wysadzonych bezpośrednio do podłoża, gdyż mają tendencję do nadmiernego przesychania.
Rozmnażanie piwonii przez podział
Jest to metoda stosowana również tylko i wyłącznie w przypadku piwonii bylinowych. Podział byliny należy wykonać jesienią - jest to czas, po którym zgromadziła odpowiednio dużo składników odżywczych w swojej karpie i wchodzi w stan zimowego spoczynku.
Rozmnażanie piwonii z sadzonek pędowych
Ta metoda jest możliwa jedynie w przypadku piwonii krzewiastych, gdzie należy jedynie ukorzenić sadzonki z pędów lub odkładów piwonii.
Odmiany piwonii
1) Piwonia lekarska (paeonia officinalis)
Pochodzi z południowych krańców Europy i dorasta maksymalnie do około 60cm wysokości. Główną ozdobą piwonii lekarskiej są duże pełne lub półpełne kwiaty oraz niezwykle piękny zapach. Dominują barwy od białej, przez różne odcienie różu, aż do barwy czerwonej. Piwonia lekarska zakwita w maju i kwitnie aż do końca czerwca.
2) Piwonia chińska (paeonia lactiflora)
Posiada bardzo efektowne kwiaty oraz doskonale sprawdza się jako roślina na rabaty. W zależności od odmiany kwiaty mogą mieć barwę żółtą, białą, różową, a nawet purpurową. Preferuje lekki półcień i zdecydowanie kiepsko się czuje, gdy jest całkowicie wyeksponowana na operujące słońce.
3) Piwonia krzewiasta (paeonia suffruticosa), zwana jest również piwonią drzewiastą. To jeden z najdłużej żyjących gatunków, który może dorastać nawet do 1,5 metra wysokości. Wytwarza nowe pędy, które z czasem stają się zdrewniałe i na końcu których zakwitają pąki kwiatowe. Piwonia krzewiasta jest rozmnażana poprzez szczepienie na korzeniach piwonii bylinowej. Taki sposób szczepienia pozwala na uzyskanie kwitnienia już po 2 latach oraz uzyskanie właściwej odmiany.
4) Piwonia koperkowa (paeonia tenuifolia)
Piwonia koperkowa wyróżnia się bardzo charakterystycznymi listkami, które faktycznie nieco przypominają liście kopru. Spośród wszystkich odmian dostępnych na rynku kwitnie najwcześniej na przełomie kwietnia i maja. Piwonia pochodząca z tego gatunku najbardziej lubi gleby niezbyt wilgotne i żyzne, oprócz tego nie ma nadmiernych wymagań glebowych. Natomiast stanowisko dla niej powinno być słoneczne i osłonięte przed silnym wiatrem.
Odmiany piwonii warte polecenia
Decydując się na zakup piwonii powinniśmy decydować się wieloma czynnikami, jednak najważniejszymi bardzo często są wielkość, kształt i kolor kwiatów oraz ich zapach - warto wiedzieć, że niektóre piwonie są bezwonne. Oto krótki podział odmian ze względu na kolorystykę:
1) Odmiany dwubarwne piwonii
Piwonie chińskie: Leslie Peck, White Cap, Wladyslawa, Candy Stripe, Coral Charm, Ursa Major, Celebrity, Coral Sunset
2) Odmiany o ciemnoróżowych płatkach
Piwonie chińskie: Kansas, Amabilis, Felix Crouse, Madame Gaudichau, Big Ben, Pation London, Karl Rosenfield
3) Odmiany o różowych płatkach
Piwonie chińskie: Ursynów, Dr Alex Flamming, Sarah Bernhardt, Hania
4) Odmiany o jasnoróżowych płatkach
Piwonie chińskie: The Fawn, Jadwiga, Drezno, Ewelina, piwonia drzewiasta Hanakisoi
5) Odmiany o barwie białej
Piwonie chińskie: Gardenia, Top Brass, Patio Dublin, Duchesse De Nemours, Shirley Temple
6) Odmiany o barwie żółtej
Piwonia drzewiasta Chinese Tree, piwonia chińska Primavere
7) Odmiany o barwie czerwonej
Piwonia chińska Rubra Plena, piwonia chińska Elisa Lundy, piwonia hybrydowa (ITOH) Henry Bockstoce
Piwonie hybrydowe - nowinka warta uwagi
Gdy połączymy piwonie bylinowe z piwoniami drzewiastymi, wówczas otrzymamy piwonie hybrydowe. W przeciwieństwie do oryginalnych sadzonek cechują się dużo większą odpornością na choroby oraz dłuższym okresem kwitnienia. Oprócz tego posiadają dużo więcej liści, mają środkowe plamki oraz wydzielają bardzo silny zapach podczas kwitnienia. Uprawę pierwszego pokolenia mieszańców datuje się na rok 1948 rok, a tego zadania podjął się japoński hodowca Toichi Ito. Wynikiem wielu lat zabiegów hodowlanych jest stworzenie nowych odmian piwonii w różnorodnych wariantach kolorystycznych. Dlatego też wszyscy miłośnicy piwonii powinni mieć chociaż jedną odmianę hybrydową w swojej kolekcji.
Oto najbardziej popularne odmiany piwonii hybrydowych - ITOH, które warto mieć w swoim ogródku:
Hillary (odcień kremowo-różowy), Garden Treasure (odcień żółty z pomarańczowym środkiem), Bartzella (żółty odcień), Julia Rose (odcień brzoskwiniowy lub lekko różowy), Crimson Heaven (odcień szkarłatny), Viking Full Moon (brzoskwiniowo-żółty odcień).
Dlaczego warto mieć w swoim ogrodzie piwonie?
Piwonie to niezwykle urokliwe rośliny o pięknych kwiatach, które doskonale sprawdza się w kompozycjach rabatowych z hortensjami oraz trawami. Ich soczyści zielone liście stanowią doskonałe tło dla pozostałych roślin zielonych i zdobią ogród aż do jesieni. Poza walorami estetycznymi piwonie posiadają również działanie lecznicze. Wszak nazwa rodzajowa peonia ma się wywodzić od Peona - nadwornego lekarza bogów żyjących na Olimpie. Roślina między innymi działa przeciwbólowo i uspokajająco, pomaga w leczeniu migreny i nerwicy, działa na niestrawność i zaburzenia przewodu pokarmowego.
