Podwyższone grządki warzywne w ogrodzie

Dlaczego wysokie rabaty są takie popularne?

Od kilku już sezonów budowa podwyższonych grządek do uprawy warzyw (z angielskiego raised bed) jest bardzo popularnym trendem. Uprawa roślin w skrzyniach jest możliwa nawet na niewielkiej przestrzeni, dlatego taka opcja pozyskiwania warzyw jest niezwykle atrakcyjna zwłaszcza dla miejskich ogrodników, który chcą na co dzień cieszyć się własną rzodkiewką czy sałatą. Moda na podwyższone grządki przywędrowała do nas z Wielkiej Brytanii, gdzie uprawa warzyw, owoców i kwiatów ozdobnych w takiej formie jest niezwykle popularna i sprawdza się szczególnie tam, gdzie ziemie są jałowe, zbyt podmokłe lub o wysokim poziomie wód gruntowych.

Jak zrobić podwyższone grządki warzywne - budowa krok po kroku?

Krok pierwszy - wybieramy odpowiednie miejsce na działce

Jeżeli już zdecydowaliśmy się na uprawę warzyw lub kwiatów na podwyższonych rabatach, to najpierw musimy wybrać na działce odpowiednią lokalizację z całkiem bliskim dostępem do źródła wody. Głównym powodem takiej orientacji jest to, że ziemia w drewnianej obudowie grządki jest bardziej narażona na przesuszanie i ubytki wody trzeba regularnie uzupełniać. Stanowisko dla rabaty podwyższonej powinno znajdować się w miejscu nasłonecznionym i osłoniętym przed wiatrem, tak jak w przypadku zwykłego warzywnika z zagonami.

Krok drugi - ustalamy optymalne wymiary skrzyń

Musimy również ustalić optymalne wymiary i kształty skrzyń, w których mamy potem umieścić podłoże. Tylko od nas zależy czy mają to być tradycyjne, prostokątne skrzynie o wymiarach 1x3m czy może raczej coś dłuższego, albo w całkowicie innym kształcie. Natomiast wysokość grządek ustalamy na podstawie rodzaju i długości systemu korzeniowego konkretnych warzyw. W przypadku warzyw o krótkich korzeniach wystarczy wysokość około 20cm, natomiast dla warzyw typowo korzeniowych jak marchew czy pietruszka konieczna jest budowa wyższej skrzyni - nawet do 4o cm wysokości. Generalnie można przyjąć, iż na wymiary skrzyń wpływa głównie rodzaj uprawy.

Krok trzeci - fundamenty, boki skrzyni i zabezpieczenie podłoża

Jakich materiałów można użyć do zbudowania podwyższonych grządek?

Budowa niewysokiego fundamentu zapewni wysokiej rabacie stabilność oraz zabezpieczy deski, które będą na nim ustawione przed gniciem spowodowanym wilgocią. Do budowy takiej podmurówki świetnie sprawdzą się gotowe, betonowe bloczki, ale możemy również skorzystać z innych materiałów, np. kamieni, cegieł, gazonów lub gotowej betonowej palisady. Wszystko zależy od tego jakim funduszem dysponujemy i czy np. mamy jakieś pozostałości po poprzednich budowach.

Gdy powstanie już szkielet grządki kolejnym krokiem jest zabezpieczenie podłoża przed kretami i nornicami. W tym przypadku dno należy wyłożyć plastikową siatką przeciw kretom o drobnych oczkach lub siatką drucianą oraz czystymi kartonami bez napisów i nadruków (wszelkie napisy zawierają substancje chemiczne, które mogą być toksyczne i wniknąć w podłoże). Kartony mają za zadanie wyeliminować pojawianie się nasion chwastów na grządce. Opcjonalnie do wyłożenia rabaty może posłużyć czarna agrowłóknina.

Następnie na fundamencie montujemy wcześniej wykonane, zaimpregnowane drewniane boki i za pomocą takera przybijamy do nich czarną folię budowlaną lub agrotkaninę. Folia zabezpieczy drewniane elementy skrzyni przed butwieniem. Na wykonie boków można poświęcić stare palety, które często zalegają na stanie podczas budowy domu. Wystarczy rozłożyć paletę na pojedyncze deski, a następnie je połączyć za pomocą drewnianych lub metalowych kątowników.

Jakie są warstwy wypełnienia w podwyższonej grządce?

Wypełnienie w podwyższonej grządce składa się z kilku warstw. Trzeba pamiętać, że poszczególne elementy zwłaszcza grube gałęzie, będą z czasem ulegały biodegradacji, a tym samym objętość ziemi w skrzyni będzie ciągle się zmniejszała.

Warstwy wypełnienia w skrzyni powinny składać się przynajmniej z 4 warstw materiału organicznego.

Pierwsza warstwa

Na samym dnie skrzyni znajduje się warstwa drenażowa, w skład której wchodzą grubsze gałęzie, patyki i trociny, a także kompost lub przekompostowany obornik. Po ułożeniu tych elementów możemy przykryć ją warstwą ziemi, która przyspieszy rozkład materii organicznej. Warstwa w miarę postępującej biodegradacji będzie zanikała, co oznacza że poziom ziemi będzie z czasem opadał i trzeba będzie uzupełniać go mieszanką kompostu, torfu i oczyszczonej z chwastów ziemi.

Druga warstwa

W tej warstwie znajdują się wszelkie drobniejsze odpady roślinne, np. drobne gałązki, liście (oczywiście nie mogą być toksyczne i nie mogą zawierać dużej ilości garbników), wszelkie odpady roślinne. Można tam również dodać skoszoną trawę i przykryć warstwą ziemi gruntowej. Warstwę można podlać gnojowicą, rozpuszczonym środkiem Rosahumus lub preparatem typu Astvit, które wprowadzają do gleby pożyteczne mikroorganizmy i bakterie glebowe, które poprawiają zasobność warstwy składniki pokarmowe poprawiają absorpcję wody.

Trzecia warstwa

Trzecią warstwę stanowi wcześniej wykonany kompost lub zasobna ziemia torfowa. Można również zastosować żyzną warstwę ziemi po pieczarkach. Trzeba jedynie wcześniej się upewnić, że jest ona pozbawiona wszelkich patogenów i grzybni.

Czwarta warstwa

Czwartą warstwę stanowi ziemia do upraw. W centrach ogrodniczych można kupić gotową, workowaną ziemią pod warzywa lub zasilić ją zwykłą ziemią gruntową. Górną warstwę można również dodatkowo wymieszać z kompostem.

W ten sposób powstaje bogate pod względem struktury i żyzne podłoże, które można swobodnie uprawiać przez kilka sezonów oraz będzie doskonałą bazą pod zdrowe warzywa.

Uprawa warzyw na podwyższonych grządkach - o czym trzeba pamiętać

Najważniejszą sprawą, o której trzeba pamiętać przy uprawach na podniesionych grządkach jest to, że ziemia którą tam wsypiemy jest bardziej narażona na wysuszanie, ponieważ znajduje się powyżej poziomu gruntu. Dlatego miejsce z rabatami warto umiejscowić w pobliżu bezpośredniego źródła wody lub pojemnika na deszczówkę, tak aby zapewnić roślinom bezpośredni dostęp do wody. To jest niestety największa wada uprawy warzyw tym sposobem. Takie rozwiązanie nie jest odpowiednie dla osób, które jedynie dojeżdżają od czasu do czasu na działkę, ponieważ nie mogą skutecznie kontrolować wilgotności ziemi na takiej rabacie.

Zalety uprawy warzyw w podwyższonych skrzyniach

Optymalne rozwiązanie dla ciepłolubnych warzyw i kwiatów

Podwyższone grządki świetnie sprawdzają się do uprawy większości roślin. Doskonale czują się na niej warzywa ciepłolubne: ogórki, pomidory, cukinie, dzięki dobrej ekspozycji na słońce i lepszemu nagrzewaniu podłoża mają optymalne warunki do rozwoju.

Zapewnia większą wydajność

Dzięki temu, że ziemia znajduje się wyżej jest bardziej pulchna, szybciej się nagrzewa, rośliny szybciej rosną, wcześniej kiełkują mają wydłużony okres wegetacyjny. Prowadzony w ten sposób ogród warzywny jest niezwykle wydajny i przynosi obfite plony.

Zapewnia wygodę podczas pracy

Dodatkowo warto wspomnieć, że grządka na rabacie podwyższonej to świetne rozwiązanie dla osób starszych i młodszych, które mają problemy z przychylaniem się do ziemi. Podwyższona rabata znacznie ułatwia wykonanie wszelkich czynności związanych z . Zdecydowanie zapewnia wygodę podczas pielenia, podlewania czy wysadzania rozsady na wiosnę. Nie trzeba nadmiernie się schylać lub klęczeć podczas prac pielęgnacyjnych.

Chroni zioła, warzywa i rośliny ozdobne przed ślimakami

Ogromną zaletą jaką przynosi uprawa warzyw na podwyższonych grządkach jest również skuteczna ochrona i zabezpieczenie przed dostępem do skrzyń wszelkiego rodzaju pełzającym szkodnikom, np. ślimakom nagim, które potrafią w szybkim tempie zniszczyć niejedną uprawę . Najczęściej odstępy pomiędzy skrzyniami wykładamy płytami chodnikowymi, grysem lub żwirem, który skutecznie uniemożliwia przemieszczanie się mięczaków.

Uprawa w drewnianych skrzyniach jest ekonomiczna

Kolejną niewątpliwą zaletą podwyższonych rabat jest ich ekonomiczny wymiar. Bardzo często działki budowlane powstają na polach lub terenach, które przez wiele lat są nieuprawiane i zapuszczone, a ziemia wskutek zaniedbań bardzo wyjałowiona. W takiej sytuacji , jeśli chcemy mieć swój własny warzywnik wystarczy zainwestować w niewielką ilość żyznej i zasobnej ziemi, którą musimy wypełnić skrzynie. Kosz takiej inwestycji jest zdecydowanie niższy niż w przypadku nawożenia całej większej powierzchni.

Rabaty podwyższone podkreślają piękno ogrodu

Rabaty podwyższone wpływają również na estetykę ogrodu. Porządkują przestrzeń i pozwalają na wyeksponowanie piękna poszczególnych roślin. Dzięki nim ogród staje się bardziej nowoczesny i łatwiejszy w pielęgnacji.

Rabata podwyższona - inwestycja na przyszłość

Rabaty podwyższone sprawdzą się w każdym ogrodzie, zwłaszcza gdy już wiemy, że ziemia na naszej działce jest jałowa i mało zasobna w składniki organiczne. Świetnie sprawdza się również na małych działkach lub na tarasach czy balkonach, zwłaszcza gdy chcemy mieć swój własny warzywnik. Rabata podwyższona znacznie ułatwia sadzenie, pielenie i podlewanie posadzonych na niej roślin, mimo iż wymaga częstszego i bardziej obfitego podlewania w ciągu sezonu. To świetna opcja dla bardzo zapracowanych osób, które nie mają czasu na intensywne spędzanie czasu w ogrodzie.