Przycinanie bukszpanu krok po kroku

Bukszpan wieczniezielony to roślina, która ciesząc oko przez cały rok, pozwala na właściwie dowolne jej formowanie. Odpowiednie przycinanie bukszpanu sprawi, że z początku niepozorny krzew stanie się reprezentacyjnym elementem w naszym ogrodzie. Wprawne cięcie, konkretny kształt, cierpliwość i czy to będzie niska obwódka oddzielająca rabatę od ścieżki lub trawnika, żywopłot, kula, bądź inne formy geometryczne, satysfakcja i uznanie gwarantowane.

Jak często przycinać bukszpan?

Podstawą jest cięcie bukszpanu w dwóch terminach. Pierwsze to cięcie wiosenne, tzw. cięcie sanitarne. Najlepiej wykonać je na przełomie marca i kwietnia. Pozbywamy się wtedy wszystkich uschniętych pędów i uszkodzonych gałązek, a także usuwamy te, którym we znaki dał się mróz. Takie pędy ucinamy tuż nad zdrową częścią, najlepiej nad pąkiem skierowanym na zewnątrz krzewu. Dzięki czynnościom pielęgnacyjnym pobudzimy krzew do wzrostu i szybko pojawią się nowe pędy. Drugie cięcie najlepiej wykonać w połowie lata, do końca sierpnia. Ostatecznym terminem jest połowa września, a to dlatego, że rośliny muszą mieć czas na regenerację i nabranie sił przed pierwszymi mrozami. Poza tym pędy bukszpanu muszą zdążyć zdrewnieć przed zimą.

Na tym jednak nie koniec. Ze względu na dużą zdolność regeneracji przycinania bukszpanu można dokonywać wielokrotnie, nawet co cztery tygodnie. Zwłaszcza wtedy, kiedy chcemy nadać roślinie konkretny kształt. Tak częstych przycinań dokonuje się jednak w początkowej fazie wzrostu rośliny. Później w zupełności wystarczają trzy-cztery cięcia bukszpanu w sezonie.

Pamiętajmy, że rośliny te bardzo dobrze znoszą przycinanie, które stymuluje je do zdrowego wzrostu. Nie róbmy tylko takich zabiegów w zbyt gorące dni, żebyśmy naszych bukszpanów nie pozbawili nadmiernie wilgoci. Jeśli nie uda nam się uniknąć takiego cięcia, pamiętajmy o wieczornym podlewaniu.

 

Przycinanie bukszpanu, a jego uprawa

Podstawą rozpoczęcia upraw bukszpanu są jego sadzonki. A proces pielęgnacji bukszpanu rozpoczyna się właściwie z chwilą rozpoczęcia naszej bukszpanowej przygody. Dokładniej już podczas sadzenia. Choć i tu wiele zależy od tego czy za sadzonki bukszpanu zabierzemy się wiosną, czy jesienią (późnym latem). Pamiętajmy o tym, gdy zaczynamy myśleć o posadzeniu rośliny.

W tym drugim wypadku musimy pamiętać, że obcięte pędy młodego bukszpanu bardzo powoli drewnieją i mogłyby nie zdążyć przed zimą. Poza tym młode krzewy są w sposób naturalny mniej odporne na chłód. Dlatego jesienią lepiej zrezygnować z przycinania, za to wiosną możemy już przystąpić do działania i wykonać pierwsze cięcie sanitarne naszego bukszpanu.

Młode bukszpany możemy przycinać wiosną już po posadzeniu w naszym ogrodzie, konsekwentnie skracając w połowie długości wszystkie gałązki. To pierwsze wiosenne cięcie bukszpanu ma szczególne znaczenie zwłaszcza jeśli docelowo myślimy o żywopłocie. Takie cięcie pomoże zagęścić dolną część krzewu i stworzyć atrakcyjny zielony murek. Jeżeli zaś chcemy uzyskać bardziej naturalny pokrój wykonujemy cięcie w 1/3 długości każdej gałązki.

Formowanie bukszpanu - jak to robić?

Wyróżniamy kilka form przycinania bukszpanu. Możemy to robić na: obwódkę, żywopłot, kulę i inne.

Bukszpanowe obwódki pozwolą nam zastąpić drewniane lub betonowe palisady czy krawężniki wokół ścieżek, rabat i kwietników. O powyższym myślimy już na etapie sadzenia, które wykonujemy co 15-30 cm w jednym, dwóch lub trzech rzędach. Wszystko zależy od efektu, jaki chcemy uzyskać. W każdym razie wiosną (marzec) przed sadzeniem roślin skracamy korzenie krzewu i pędy o połowę. Później w czerwcu ponownie skracamy pędy, by w efekcie zagęścić krzew u podstawy. W sezonie wegetatywnym powtarzamy tę czynność kilkukrotnie. Aby uformować pożądany kształt w kolejnych latach przycinanie bukszpanu wykonujemy dwukrotnie. Przed cięciem przygotowujemy paliki, by później między palikami rozciągnąć poziomo drut na oczekiwaną wysokość obwódki (drut musi opierać się na ścianach bocznych obwódek). Teraz przycinamy bukszpan zachowując planowaną szerokość i wysokość obwódki. Uformowanie bukszpanu w obwódkę zajmie nam 2-3 lata.

Jak przycinać bukszpan na żywopłot? Po części już o tym wspomnieliśmy. Dokładniej. Wiosną, w pierwszym roku uprawy bukszpanu skracamy pędy na wysokość około 25 cm od ziemi. W czerwcu dokonujemy kolejnego cięcia, tym razem na wysokość 50 cm. Przycinamy też gałązki boczne sięgające poza planowaną szerokość żywopłotu. W kolejnych latach przycinanie bukszpanu na żywopłot wykonujemy w maju i sierpniu, stopniowo zwiększając jego wielkość, a co za tym idzie wysokość i szerokość.

Kolejny poziom wtajemniczenia

Bukszpan możemy formować wreszcie także w kulę. Tu zadanie jest trudniejsze i wymaga dużo większej cierpliwości, bo uzyskanie upragnionego kształtu może potrwać nawet 5 lat (choć i po 4 powinniśmy być zadowoleni). Formowanie kuli z bukszpanu zaczyna się już po posadzeniu rośliny. Musimy bezwzględnie obciąć pędy znajdujące się zbyt blisko korzeni. Kolejne cięcie formujące przeprowadza się w maju. Usuwamy wtedy zniszczone pędy, a gałązki skraca się tak, by ich długość była zróżnicowana. W końcu nasz krzew nadal mamy formować w kulę, a co za tym idzie już na tym etapie formowane krzewy kulę powinny przypominać. Ostatnie cięcie bukszpanu zawsze wykonujemy w sierpniu, pamiętając, żeby długość wystające ponad bryłę gałązki nie przekraczały 5 cm długości. Po kilku latach konsekwentnego podcinania bukszpanu, piękna kula będzie cieszyć oko.

W cierpliwości siła, a dzięki niej myśląc o formowaniu bukszpanu, do głowy mogą przyjść nam najprzeróżniejsze formy geometryczne czy kształty przypominające choćby zwierzęta. To wszystko da się zrobić także w naszym ogrodzie. Musimy tylko bazować na drucianym szkielecie. Przy takiej konstrukcji sadzimy rośliny wraz z bryłą korzeniową późną jesienią lub w marcu. Gałązki należy skrócić o 1/3 wysokości i przywiązać je do konstrukcji, nadając im różny kierunek. Ponowne przycięcie bukszpanu wykonujemy w czerwcu lub lipcu, kiedy skracamy pędy, by zagęścić dolną część krzewu. Pamiętajmy, że przez cały okres wzrostu gałązki bukszpanu przywiązujemy, tj. mocujemy na drucianym szkielecie. W kolejnych latach powtarzamy przycinanie bukszpanu tak, by otrzymać jak najwięcej rozgałęzień i dojść stopniowo do pożądanej objętości krzewu. Gdy w końcu uzyskamy pożądaną formę powtarzamy regularne cięcia bukszpanu, żeby zapobiec jej zniekształceniu.

Starsze okazy - co z nimi?

Oczywiście i o starsze okazy można, a nawet trzeba dbać, bo pojęcie pielęgnacja bukszpanu nie tylko młodych roślin dotyczy. Cięcie starego bukszpanu powinniśmy wykonywać do trzech razy w sezonie. W pierwszej kolejności skracamy wierzchołek, a następnie przycinamy gałązki boczne. Najlepiej przy tym przycinać młode pędy, ponieważ szybko się regenerują i dobrze rozkrzewiają. Starsze pędy i zdrewniałe łodygi usuwamy tylko w szczególnych wypadkach, czyli jeśli dotknęły je zmiany chorobowe lub po prostu uschły. Pamiętajmy, że starsze przyrosty są bardzo wrażliwe na cięcie. Takie zbyt głębokie i nieostrożne, może sprawić, że przez pewien czas nas bukszpan pozostanie "łysy". Po cięciu krzew należy nawieźć i obficie podlać.

I pamiętajmy. Formowanie bukszpanu i jego cięcie wykonujmy w ciepły, ale raczej pochmurny dzień. Jakiekolwiek podcinanie bukszpanu w pełnym słońcu będzie szkodliwe dla rośliny. Jej liście mogą ulec poparzeniu. Z tego też względu należy unikać polewania liści bukszpanu. Krzewy podlewamy bezpośrednio do gruntu.

Co jeszcze powinniśmy wiedzieć

Jakiekolwiek cięcie bukszpanu powinniśmy wykonywać przy użyciu ostrych narzędzi. Tylko dzięki takim unikniemy okaleczenia roślin, nie uszkodzimy pędów i liści. Po prostu nie oszpecimy naszej rośliny i nie stanie się ona mało odporna na choroby grzybowe i inne patogeny. Cięcie wykonujemy płynnie, pewnie i szybko, bez szarpania.

Przycinanie bukszpanu pojedynczego ogarniemy zwykłym sekatorem. Wytniemy nim zbędne pędy, nie pozostawimy kikutów i nie uszkodzimy liści.

Starsze krzewy i żywopłoty przycinamy nożycami ręcznymi, elektrycznymi lub spalinowymi. Z kolei nożyce akumulatorowe pozwolą na pracę szybką i bez wysiłku, zwłaszcza gdy formujemy naszą roślinę na konkretny kształt.

Jeżeli poradzimy sobie technicznie z powyższymi zagadnieniami, to ani młodych pędów, ani tych starych nie będziemy musieli się bać. Bukszpan odwdzięczy się nam po wielokroć za cierpliwość i konsekwencję w okresie wegetacji. Nie bójmy się siły wzrostu pędów w początkowym okresie. Nauczmy się obcinać bukszpan w odpowiedni sposób i odpowiednią ilość razy. Pielęgnacja bukszpanu przyniesie wtedy efekty. A my będziemy dumni z zielonych przez okrągły rok kształtów i fantazyjnych wzorów, które na nich tworzył będzie zimą śnieg. Zajmie nam to kilka lat, ale naprawę warto poświęcić czas tej wdzięcznej roślinie. Czujecie te zazdrosne spojrzenia sąsiadów? Miłe uczucie.