Szczepienie drzewek owocowych

Szczepienie drzew owocowych to zabieg, dzięki któremu szybko można rozmnażać drzewa owocowe, uzyskując odmiany dające wysokie plony i odporne na trudne warunki atmosferyczne. Jest on powszechnie stosowany w szkółkach sadowniczych, ale bez problemu zabieg ten może przeprowadzić również sadownik amator. Zobacz, na czym polega szczepienie drzew owocowych oraz jak i kiedy najlepiej jest je przeprowadzić.

Szczepienie drzew owocowych - informacje podstawowe

Zabieg szczepienia drzew owocowych wykonuje się w celu połączenia dwóch różnych roślin. Zwykle podczas szczepienia łączy się odmiany roślin tego samego gatunku, szczepiąc rośliny odmiany szlachetnej na rosnącej i dobrze ukorzenionej podkładce. Na podkładkę wybiera się drzewa ukorzenione, zdrowe i dobrze rozwinięte, bo to znacznie zwiększa sukces przeprowadzonych szczepień.

W miejscu szczepienia rośliny zrastają się ze sobą i tworzą jeden wspólny organizm. Dzięki temu udaje się stworzyć drzewa, które łączą w sobie cechy odmian szlachetnych czyli dają duże i smaczne owoce, oraz cechy podkładek, którymi mogą być mniejsze rozmiary lub lepsza odporność na warunki, w których przyszło im rosnąć.

Szczepienie drzew owocowych najczęściej przeprowadza się wczesną wiosną, zanim jeszcze rośliny wkroczą w okres wegetacji lub tuż po jego rozpoczęciu. Zabieg ten można również przeprowadzać w okresie letnim, przy czym czas, w którym przeprowadza się szczepienie wpływa stosowane sposoby szczepienia, którymi się to robi. Wiosną do szczepienia drzewek owocowych wykorzystuje się metodę na zraz, a w okresie letnim robi się to metodą okulizacji. Po wykonaniu szczepienia jabłoni i innych drzew owocowych pierwsze plony spodziewane są po ok. 2-3 latach.

Szczepienie drzew - metoda na zraz

Sczepienie drzew metodą na zraz to metoda, której nazwa pochodzi od zrazu czyli nazwy pędu drzewa owocowego odmiany szlachetnej, który ma być zaszczepiony na podkładce, czyli roślinie mniej szlachetnej, ale mającej inne pożądane przez sadownika cechy. Może to być niewielki rozmiar, odporność na niesprzyjające warunki glebowe czy sposób rośnięcia.

Zrazy należy pobrać wczesną zimą z wybranego gatunku roślin i w okresie zimowym trzeba je przechowywać w wilgotnym piasku w chłodnym pomieszczeniu np. piwnicy czy pomieszczeniu gospodarczym w temperaturze 1-4 stopni Celsjusza. Na zrazy najlepiej wybierać pędy zdrowe i wolne od chorób, które grubością odpowiadają grubości pędów podkładki, na której mają zostać zaszczepione.

Zabieg szczepienia drzew owocowych na zraz krok po kroku

Szczepienie na zraz można przeprowadzić na kilka różnych sposobów. Najprostszym jest szczepienie przez stosowanie, którą wykonuje się wtedy, gdy dobrze dobraliśmy wielkość zrazu do wielkości podkładki. W metodzie tej należy naciąć zrazy i podkładkę pod takim samym niewielkim kątem, a następnie przyłożyć je do siebie w taki sposób, by pędy ściśle do siebie przylegały. Miejsce łączenia trzeba dokładnie obwiązać folią ogrodniczą oraz wysmarować maścią ogrodniczą i czekać aż pędy się zrosną.

Zdarza się jednak, że grubość zraza jest mniejsza od grubości od podkładki i w takiej sytuacji najlepiej będzie zastosować szczepienie w klin. W metodzie tej zrazy nacina się w klin, a podkładkę pionowo w miejscu, w którym ma być wykonane szczepienie. Następnie z boku podkładki wycina się trójkątne zagłębienie dopasowane do rozmiaru zraza, w którym umieszcza się pęd zraza w taki sposób, by ściśle przylegał do podkładki. Na koniec, podobnie jak w przypadku szczepienia przez stosowanie, miejsce łączenia należy posmarować maścią ogrodniczą.

Szczepienie drzewek owocowych przez okulizację

Okulizacja czyli oczkowanie to sposób szczepienia drzew owocowych, które stosuje się latem. Do okulizacji wykorzystuje się oczka czyli pędy liściowe odmiany szlachetnej, które wszczepia się w pędy rosnącej podkładki. Trzeba to przeprowadzić w ten sam dzień, w którym zostały zebrane zrazy służące do pobrania oczek. Do tego celu najlepiej nadają się pędy jednoroczne, które należy obciąć wczesnym rankiem i jak najszybciej pozbawić je liści, by zapobiec uciekaniu wilgoci. Z tak przygotowanego pędu należy wyciąć na płasko zraz okulizacyjny, który powinien mieć 1 pąk liściowy na korze z cienką warstwą drewna. Z jednego pędu można wyciąć więcej niż jeden zraz okulizacyjny, gdyż nadaje się do tego każdy pąk liściowy, a zatem liczba oczek, które można wykorzystać do szczepienia zależy od liczby pąków na danym pędzie.

Mając tak przygotowane oczko trzeba przystąpić do przygotowania podkładki. Wybieramy do tego północną stronę pędu, by zapobiegać obsychaniu miejsca szczepienia i nacinamy korę podkładki w kształcie dużej litery T. Powierzchnia cięcia powinna być dopasowana do wielkości przygotowanego zraza, gdyż w to miejsce należy go wsunąć, całość dokładnie obwiązać sznurkiem lub folią ogrodniczą. Można do tego celu wykorzystać również paski do okulizacji, które szybko i wygodnie pozwolą zabezpieczyć miejsce, w którym miała miejsce okulizacja

Planując szczepienie przez oczkowanie warto zaopatrzyć się w specjalny nóż do okulizacji, z pomocą łatwiej będzie naciąć korę, co znacznie przyspieszy i ułatwi przeprowadzenie okulizacji.

Jak szczepić drzewka - zrazem czy okulizacją?

Znając dwa podstawowe sposoby szczepienia drzew i krzewów owocowych wielu początkujących sadowników i ogrodników zastanawia się, którą z metod rozmnażania drzew lepiej zastosować. Doświadczeni w tym fachu mówią, że często lepsze efekty daje szczepienie przez okulizację, gdyż odbywa się ono w okresie letnim, gdy warunki atmosferyczne sprzyjają szybszemu zrastaniu się zraza i podkładki. Do zalet tej metody należy również jej wydajność, gdyż z jednego zraza można mieć kilka oczek do szczepienia, a szczepienie zrazem wymaga, by każde drzewo miało swój oddzielny pęd używany do szczepień.

Wybór sposobu szczepienia drzew owocowych można również uzależnić od gatunki szczepionych roślin. Jabłonie i grusze bardzo często szczepi się wczesną wiosną wykorzystując szczepienie przez stosowanie, natomiast drzewa pestkowe, takie jak wiśnie, śliwy czy czereśnie szczepi się raczej przez okulizację, gdyż rośliny te mają często trudności z przyjmowaniem się zrazów.

Warto również pamiętać, że szczepienie drzewek wymaga odrobinę wprawy i nie należy oczekiwać, że już pierwsze szczepienie przyniesie oczekiwany efekt. Często dopiero kolejne szczepienie drzew zakończy się oczekiwanym sukcesem i pozwoli z sukcesem przeprowadzić zabieg rozmnażania drzew owocowych w przydomowym ogrodzie.