Zimowe przycinanie drzew - wszystko, co musisz wiedzieć
Zimowe cięcie drzew - które drzewa przycinać?
Zimą możemy przycinać przede wszystkim drzewka owocowe, a więc wszystkie jabłonie, grusze, śliwy. Zimowe cięcie sprawia, że rośliny są mniej narażone na utratę wody, gdyż soki krążą w nich znacznie wolniej i po cięciu rana szybciej się zasklepi. Nie należy jednak przycinać w tym okresie czereśni i wiśni, gdyż drzewa te są bardzo wrażliwe na choroby i przycięcie ich zimą może zwiększyć ryzyko zakażenia. Lepiej przycinać je pod koniec lata lub wczesną jesienią, gdy kończą okres wegetacji.
W okresie zimy nie powinniśmy też przycinać drzew i krzewów kwitnących wczesną wiosną, czyli takich jak forsycje, migdałki czy wczesne tawuły. Rośliny te wytwarzają pąki kwiatowe jesienią, więc ich odcięcie spowoduje brak kwitnienia w danym roku.
Zimą nie należy też przycinać drzew wcześnie budzących się do życia, a więc brzozy, wiązu, grabu, orzecha czy klonu. Już bardzo wczesną wiosną w roślinach tych krążą soki owocowe i przycinanie zimą mogłoby im zaszkodzić.
Cięcie drzew owocowych zimą - dlaczego warto je robić?
Głównym celem cięcia drzew owocowych zimą jest prześwietlanie ich korony oraz usuwanie pędów, które uległy uszkodzeniu. W niektórych przypadkach robi się to również cięcia formujące, pozwalające zachować odpowiedni kształt korony oraz cięcia pobudzające, jeśli zależy nam na pobudzeniu kwitnienia. Ten ostatni cel dotyczy przede wszystkim krzewów kwitnących latem i jesienią, które formują pąki kwiatowe na tegorocznych przyrostach. Czasem konieczne jest również cięcie odmładzające, z pomocą którego możemy odmłodzić drzewa i krzewy owocowe, które nie były przycinane przez dłuższy czas.
Cięcie prześwietlające polega na usunięciu gałęzi, które zbytnio zagęszczają koronę drzewa i tamują dostęp światła do jej wnętrza. Z tego powodu do wnętrza krzewu dociera mało słońca i gałęzie rosnące wewnątrz korony tracą liście i nie rozwijają pąków kwiatowych i owoców. Dodatkowym problemem może być opóźnione osuszanie wnętrza korony po obfitych opadach deszczu, co może prowadzić do rozwoju chorób grzybiczych. Problem ten dotyczy nie tylko drzew owocowych, ale również krzewów takich jak pigwowce czy leszczyna.
Drugim ważnym powodem cięcia drzew owocowych jest usuwanie uszkodzonych gałęzi, które mogą być źródłem zakażeń osłabiających roślinę. Podczas cięcia sanitarnego należy usunąć wszelkie pędy boczne mające widoczne uszkodzenia kory, nadłamane czy nadgryzione przez dzikie zwierzęta. Dzięki temu zmniejszy się ryzyko rozwinięcia się chorób mających negatywny wpływ na roślinę.
Kiedy przycinać drzewa zimą?
Termin cięcia drzew owocowych zależy w dużej mierze od warunków pogodowych oraz od gatunku drzewa, które ma być przycinane. W dużych sadach proces przycinania zaczyna się już z końcem stycznia, o ile warunki pogodowe na to pozwalają. Cięcie można bowiem wykonać w suchy i najlepiej słoneczny dzień, w którym temperatura jest wyższa od zera. Jeśli z końcem stycznia zima nie odpuszcza i nadal panują silne mrozy, to lepiej poczekać z cięciem do początków lutego, gdy sytuacja pogodowa się poprawi. Pamiętajmy, że cięcie oznacza pojawienie się ran na drzewach i krzewach, a zbyt niskie temperatury mogłyby doprowadzić do martwicy nie tylko na powierzchni, ale i głębiej. W pierwszej kolejności należy przycinać jabłonie, które są najbardziej odporne na ewentualne konsekwencje, jakie mogą się pojawić po zimowym cięciu.
Techniki cięcia drzew i krzewów
Wiedząc już, jakie gatunki drzew i krzewów należy przycinać zimą oraz znając termin tego zabiegu czas wyjaśnić, w jaki sposób należy to robić. Technika przycinania drzew zależą w dużej mierze od celu cięcia oraz od stanu i rozmiarów rośliny, którą mamy przycinać.
Jeśli wykonujemy cięcie prześwietlające, to powinniśmy zająć się przycinaniem gałęzi wewnętrznych, które rosną zbyt gęsto i mogą powodować zbytnie zagęszczenie wewnątrz rośliny. Powinniśmy zatem wykonać cięcie w taki sposób, by pozostawić 4-6 głównych konarów, usuwając wszystkie pozostałe. Dzięki temu roślina nie tylko będzie miała luźniejszą koronę, ale również nadamy jej lepszy kształt. W trakcie cięcia prześwietlającego powinniśmy też usuwać silne pędy rosnące pionowo w górę powodujące zagęszczenie korony. Pędy te można przycinać już w trakcie cięcia zimowego, ale można również nieco później, wiosną i wczesnym latem, gdyż przycięte w tym okresie będą wolniej odrastać kolejnego roku.
Usuwając grube konary musimy pamiętać, by odcinać je w odległości kilkunastu centymetrów od pnia. Dzięki temu mamy pewność, że niezależnie od techniki cięcia, nie uszkodzimy kory pnia i nie narazimy rośliny na chorobę. Cięcie grubych konarów możemy wykonać piłą mechaniczną, ale nada się również ręczna piła do gałęzi, choć przy grubszych konarach cięcie z jej użyciem będzie wymagać nieco więcej czasu i siły. Przy cięciu musimy pamiętać, by cięcie grubych konarów rozpoczynać od dołu, a nie od góry. Cięcie od góry może bowiem spowodować złamanie się gałęzi pod własnym ciężarem i doprowadzić do oderwania dużego płata kory. Lepiej zatem rozpocząć cięcie od dołu, najlepiej wycinając mały klin, a następnie od góry doprowadzić cięcie do końca.
Do cięcia cieńszych gałęzi możemy wykorzystać różnego rodzaju sekatory. Przy cięciu gałęzi krzewów dobrze sprawdzą się sekatory kowadełkowe, natomiast do cięcia gałęzi położonych nieco wyżej doskonale nadadzą się sekatory teleskopowe. Dzięki nim nie będzie trzeba co chwilę przestawiać drabiny i cięcie sanitarne drzew owocowych będzie można przeprowadzić szybko i sprawnie. Podczas cięcia należy pamiętać o tym, żeby ostrza sekatorów były odpowiednio naostrzone, bo tylko wtedy cięcie będzie gładkie i powstała rana będzie mogła się ładnie zasklepić.
W przypadku niektórych krzewów, które nie były cięte przez długi czas, sprawdza się odmładzanie polegające na przycięciu wszystkich pędów na wysokość ok. 15 cm nad ziemią. Dzięki temu roślina rozpoczyna okres wegetacji znacznie mocniejsza i zaczyna wypuszczać zupełnie nowe pędy, które do jesieni zdążą wytworzyć bujną i gęstą koronę. W ten sposób można pobudzić do dalszego rozwoju wierzby czy budleje i skłonić je do obfitszego kwitnienia.
