Dobre sąsiedztwo warzyw

Dobre sąsiedztwo warzyw - dlaczego to takie ważne?

Wzajemne oddziaływanie roślin na siebie to allelopatia, a wpływ sąsiedztwa może być zarówno pozytywny, jak i negatywny. Niektóre rośliny posadzone obok siebie będą konkurować o wodę, słońce czy składniki mineralne, przez co ani jeden, ani drugi gatunek nie będzie rósł dobrze. Z kolei dobrze dobrane sąsiedztwo roślin będzie działało na ich korzyść, gdyż w ten sposób można zapobiegać rozprzestrzenianiu się wielu chorób zagrażającym plonom oraz chronić rośliny przed szkodnikami. Jednym słowem sąsiedztwo warzyw może mieć zarówno pozytywny, jak i negatywny wpływ na rośliny, który może być jednokierunkowy czyli to jedna roślina wpływa pozytywnie lub negatywnie na inne rośliny lub dwukierunkowy, gdy oddziaływanie to jest obustronne. 

Uprawa współrzędna warzyw czyli uprawa uwzględniająca wpływ roślin na siebie, jest szczególnie istotna w uprawie ekologicznej. Dzięki temu do maksimum wykorzystujemy naturalne właściwości roślin, co sprawia, że środki ochrony roślin czy nawozy są niemal niepotrzebne. Współrzędna uprawa warzyw może być doskonałym uzupełnieniem płodozmianu, który również jest niezbędny, jeśli chcemy zapewnić roślinom optymalne warunki do rozwoju i osiągnąć oczekiwane plony.

Jak warzywa sadzić obok siebie?

Wiedząc już dlaczego sąsiedztwo warzyw w przydomowym ogrodzie ma znaczenie czas sprawdzić, które z gatunków roślin będą obok siebie czuły się dobrze, a które z nich będą działać na siebie niekorzystnie. Jednym z ważniejszych czynników wpływających na wybór sąsiedztwa jest czas i szybkość wzrostu, rodzaj systemu korzeniowego oraz okres dojrzałości umożliwiającej zbiory. Jak wiadomo niektóre warzywa rosną szybko i w krótkim czasie od wysiania można już zbierać plony, a inne potrzebują na to dużo więcej czasu. Doskonałym przykładem jest tutaj uprawa współrzędna rzodkiewki pomiędzy rzędami marchewki czy pietruszki. Zanim marchew i pietruszka będą się rozrastać, rzodkiewka będzie nadawać się już do zbiorów. Będzie można ją więc wyrwać, a rozwijający się korzeń pozostałych warzyw będzie miał odpowiednią ilość miejsca na rozrost. Przy marchwi warto również posadzić cebulę, gdyż jej zapach odstrasza szkodniki korzeni marchwi takie jak połyśnica marchwianka, a z kolei marchew ochroni cebulę przed śmietką cebulanką czy wciornastkiem tytoniowym.

Cebula dobrze będzie wpływać również na rozwój buraka ćwikłowego, pora, ogórków, endywii czy cukinii, a zdecydowanie niekorzystnie jest ją sadzić obok roślin z rodziny fasolowatych. Ani groch, ani fasola nie będą dobrze się czuły w takim sąsiedztwie, więc planując warzywniak warto sadzić je daleko od siebie. Dobrym pomysłem jest natomiast sadzenie fasoli obok dyni, kukurydzy, która ogranicza działanie szkodników fasoli, czy ziemniaków. Tych ostatnich z kolei nie warto sadzić obok marchwi, grochu, pomidorów czy selera.

Planując uprawę warzyw warto uwzględnić również dobre miejsce dla pomidorów, które są bardzo ważnym warzywem w przydomowych ogrodach. Będą one dobrze rosły w sąsiedztwie takich warzyw jak: burak, cebula, cukinia, cykoria, czosnek, endywia, kalarepa, kapusta pekińska, kukurydza, pietruszka, por, rzepa, rzodkiew, seler, szpinak, ale należy unikać sadzenia ich obok ziemniaków, bobu i moreli. Szczególnie dobrze wpływają one na uprawę kapusty, gdyż sąsiedztwo pomidorów wspartych o tyczki bambusowe pozwala chronić ją przed tantnisią krzyżowiaczką, której gąsienice wygryzają duże dziury w liściach kapusty.

Sąsiedztwo warzyw i ziół

Uprawa warzyw może spełniać warunki uprawy współrzędnej również dzięki sianiu odpowiednich ziół. Pomidory lubią się z bazylią nie tylko na talerzu, ale również w uprawie. Bazylia ma bowiem korzystny wpływ na zapylanie kwiatów pomidorów, gdyż jej zapach przyciąga pszczoły. Bazylia chroni również pomidory przed szkodnikami, takimi jak przędziorki, mszyce i mączlik szklarniowy. Bazylię warto posadzić również w sąsiedztwie ogórków, gdyż skutecznie chroni je przed mączniakiem rzekomym.

Ważną rolę w ogrodzie warzywnym może pełnić również mięta. Szczególnie dobrze wpływa ona na rośliny kapustne, odstraszając od nich bielinka kapustnika i piętnówkę kapustnicę, ale chroni też inne warzywa, którym zagrażają m.in. mszyce czy pchełki ziemne.

W warzywniaku warto mieć również inne zioła aromatyczne, takie jak tymianek, rozmaryn czy szałwia. Tymianek odstrasza ślimaki i motyle bielinki, rozmaryn odstrasza połyśnicę marchwiankę i bielinka kapustnika, a szałwia również jest pomocna w walce ze ślimakami pustoszącymi uprawy warzywne.

Warzywa i rośliny ozdobne - czy to dobre sąsiedztwo?

Nie każdy wie, że warzywa sadzić warto nie tylko w towarzystwie innych warzyw i ziół, ale również w sąsiedztwie roślin ozdobnych. Szczególnie cenione w tej roli są aksamitki i nagietki lekarskie, które pomagają chronić warzywa przed nicieniami korzeniowymi. Cenione są również nasturcje, które są sadzone w uprawie współrzędnej dzięki doskonałym właściwościom odstraszającym takie szkodniki jak bielinek kapustnik czy mszyce. Nasturcje pomagają również walczyć ze ślimakami, a ich kwiaty, czym nie każdy wie, nadają się do jedzenia. 

Warto pamiętać, że wzajemne oddziaływanie roślin działa nie tylko w jednym kierunku. Rośliny ozdobne mogą chronić warzywa, ale mogą być również chronione przez nie. Dobrym przykładem jest czosnek, którego zapach odstrasza nornice, dlatego warto sadzić go w sąsiedztwie ozdobnych roślin cebulowych, takich jak tulipany czy lilie. Nadal można wykorzystywać koszyki do sadzenia cebul, ale ryzyko ataku nornic zdecydowanie spada, gdy zadbasz o odpowiednie sąsiedztwo roślin. Czosnku nie lubią również mszyce, dlatego warto umieszczać go w sąsiedztwie róż i innych roślin ozdobnych narażonych na atakiem tego szkodnika.

Jak widać sąsiedztwo roślin może mieć ogromny wpływ na wielkość uzyskiwanych plonów. Natura ma ogromną siłę i warto ją wykorzystać w przydomowym ogrodzie, gdyż dzięki temu można w prosty sposób mieć eko ogród, który przyniesie duże plony. Wystarczy dbać o to, by dostarczać odpowiednie składniki pokarmowe, wykorzystując np. przydomowe kompostowniki, a naszą uprawę śmiało można będzie nazwać uprawą ekologiczną.